معنای زندگی

معناي زندگي راه‌حلي براي يک مسئله نيست، بلکه زيستن به شيوه‌اي معين است. اين پرسش ماوراءالطبيعي نيست، بلکه اخلاقي است. چيزي جدا از زندگي نيست، بلکه چيزي است که زيستن را به امري ارزش‌مند بدل مي‌کند ــ مي‌توان گفت حد معيني از کيفيت، عمق، فراواني و فشردگيِ زندگي‌ است. به اين تعبير،‌ معناي زندگي خودِ زندگي است که به شيوه‌اي معين به آن نگريسته مي‌شود. سوداگرانِ معناي زندگي عموماً در مقابل چنين ادعايي احساس دل‌سردي مي‌کنند، زيرا به اندازه‌ي کافي رازآميز و شاهانه به نظر نمي‌رسد. تري ايگلتون، يكي از خلاق‌ترين نظريه‌پردازارن و برجسته‌ترين متفكران زنده‌ي روزگار ما، كتاب معناي زندگي را براساس پرسشي نوشته‌است كه برخي آن را عجيب و جالب مي‌بينند و برخي بي‌مورد. او در اين كتاب به بررسي اين مسئله مي‌پردازد كه چگونه نويسندگان بسياري در طول قرن‌ها، از ماركس گرفته تا شوپنهاور و شكسپير و سارتر يا بكت در پي پاسخ به مسئله‌ي معنا بوده اند. با اين‌حال و به باور او، صرفاً در دوران مدرن است كه اين مسئله به مسئله‌ا‌ي بغرنج بدل مي‌شود. اما بسياري از ما، به‌جاي سرشاخ شدن با آن، با نوعي احساس بي‌معنا بودن در زندگي خود كنار مي‌آييم كه از چيزهايي مثل فوتبال و كابالا و انواع عرفان‌بازي‌هايِ «عصر جديد» گرفته تا پناه‌بردن به بنيادگرايي، پرشده است. از سوي ديگر، ايگلتون خاطر نشان مي‌كند كه بسياري از افراد تحصيل‌كرده فكر مي‌كنند كه زندگي حادثه‌اي تكاملي است كه هيچ معناي في‌نفسه‌اي ندارد. با اين حال به باور او، اگر زندگي ما معنايي داشته باشد، اين معنا چيزي است كه مي‌توانيم آن را در زندگي خود سرمايه‌گذاري كنيم و چيزي نيست كه به صورت حاضر و آماده در اختيارمان قرار گيرد. بنابراين، ايگلتون استدلال مي‌كند كه معناي زندگي نه راه‌حلي براي يك مسئله، بلكه زيستن به يك شكل مشخص است. و اين مسئله نه متافيزيكي بلكه اخلاقي است. پس چيزي جدا از زندگي نيست، بلكه چيزي است كه آن را سزاوار زيستن مي‌سازد.