روان انسان قابلیت شگفت انگیز برای ابداع مکانیزم هایی دارد که شخص را از آگاه شدن به هیجان های نامطلوب برحذر می دارد. این مکانیزم ها اغلب به شکل مبدل و در خارج از حیطه ی هشیاری به فعالیت می پردازند. به علت ویژگی های نهانی دفاعها کنار زدن از حجاب و معرفی آنها بالقوه می تواند آثار زیانبخش دفاع ها را از بین ببرد. به طور مثال ممکن است شخصی از شدت خشم خود علیه فرد مورد علاقه اش (مثل همسرش) آگاه نباشد، اما به جای اینکه از دست او ناراحت باشد، شدیدا از خودش نفرت پیدا کند. جای تعجب نخواهد بود روزی همین شخص با شکایت از علایم زندگی شدید سر و کارش به اورژانس بکشد، و اگر درمانگر مهارت آن را داشته باشد که با او درباره ی دفاع تغییر جهت به سمت خود گفتگو کند،به حد مطلوب می توان از اقدام به خودکشی یا سایر اشکال رفتارهای خودویرانگر پیشگیری کرد.
با بینش کافی به مکانیسم های دفاعی و آگاهی به احساسات بیمارگون، افراد به آسانی و با شفافیت بیشتری به کنه معنای رفتارهایی که تا آن لحظه منطقی برای آن نمی یافتند، رسیده، و از علایم بیماری و شیوه ی نگرش خود اطلاعات بیشتری کسب می کنند. رسیدن به چنین شناختی، نشانه های روان پزشکی دردناک (از قبیل افسردگی ها و هراس ها )را در افراد کاهش داده و باعث ایجاد تغییرات رفتاری سالم در زندگی می شود.