از مدیتیشن متنفرم، چطور شروع کنم؟

اگر شما سعی­ کرده ­اید مدیتیشن را امتحان کنید اما نتوانسته ­اید با آن ارتباط برقرار کنید، خبر خوب برایتان این است: «واکنش­ شما طبیعی است.»

بسیاری از افراد پس از تمرینات اولیه متوجه می­شوند که تجربیات­شان از مدیتیشن، با آن­ تجربیات لذت­ بخش و آرامش بخش مدیتیشن که در مجلات گزارش می­شود متفاوت است.

بسیاری از افراد، به دنبال فوایدِ یک تمرین مدیتیشن منظم، تحت تمرینات بالینی من قرار می­گیرند؛ اما این تجربه برایشان آن­چنان ناخوشایند بوده که نتوانستند آن را به انجام برسانند.

رایج‌­ترین واکنش­های منفی به مدیتیشن عبارتند از:

• متنفرم از اینکه هیچ کاری انجام ندهم.
• احساس می­کنم کار بیهوده­ ای انجام می­دهم.
• آرامش­ بخش نیست.
• واقعاً در انجام آن بد هستم.
• در طول عمرم، کمکی به من نخواهد کرد.

صادقانه بگویم؛ زمان زیادی طول کشید تا بتوانم با تمرینات جور شوم. هنوز هم گاهی آن را کمی دردناک می­دانم. اما می­توانم از تجربه­ ی شخصی خودم به شما بگویم که می­توانیم از مدیتیشن لذت ببریم و از فواید آن بهره ­مند شویم. حتی اگر آن را امتحان کرده ­ایم و دوستش نداشته ­ایم.

نکته­ ی کلیدی برای اکثر ما، فهم این موضوع است که مدیتیشن دقیقاً چیست؟ و چه چیزی نیست؟ من مدیتیشن را چرخه­ ای سه مرحله­ ای در نظر می­گیرم:

1. شما اکثراً تصمیم می­گیرید که توجه­‌تان را روی« تنفس­» متمرکز کنید. در حالی که توجه شما می­تواند روی هر چیز دیگری مانند یک مانترا( ذکر یا عبارت کوتاه که با خود تکرار می­کنید)، یا یک نقطه­‌ی بصری( مانند شعله­‌ی یک شمع) متمرکز شود.
2. گاهی چیزی حواس شما را پرت می­کند و تمرکزتان را از دست می­دهید. شاید صدایی در محیط باشد یا شخصی که صحبت می­کند. اما معمولاً آن­چه که حواس شما را پرت می­کند یک فکر است: “نهار چه بخورم؟” ، “چرا او به من آن حرف را گفت؟ ” من باید آن ایمیل را ارسال کنم.”
3. بعد از چندثانیه یا چند دقیقه، متوجه می­شوید که ذهن شما سرگردان شده است. بنابراین به مرحله­‌ی اول بازمی­گردید و این چرخه ادامه می‌­یابد.

این نکته را توجه داشته باشید که «ذهن شما، هیچ‌گاه از داشتن افکار دست نمی­کشد. زیرا این کاری است که ذهن انجام می­دهد(فکر کردن). بنابراین اگر مدیتیشن را به عنوان پاکسازی ذهن­تان می­دانید، قطعاً ناامید خواهید شد. و احتمالاً خود را سرزنش می­کنید و مطمئن می­شوید که، مدیتیشن مناسب شما نیست.

اگر با مدیتیشن مشکل داشتید، اما می­خواهید بار دیگر آن را امتحان کنید، در این جا چند راهکار وجود دارد که می­ تواند تمرین را برایتان جذاب­تر کند:

انواع مختلف مدیتیشن را امتحان کنید

مدل­‌های بسیاری از مدیتیشن وجود دارد، برخی هدایت‌­شده، برخی هدایت­‌نشده؛ در برخی تمرکز روی بدن و در برخی تمرکز بر تنفس است؛ با چشمان باز، با چشمان بسته. مدلی را پیدا کنید که برایتان خوب و مناسب باشد. یک روش را به اندازه‌­ی کافی امتحان کنید تا آن را به طور واقعی بشناسید، بعد به سراغ آزمودن روش­‌های دیگر بروید؛ به این ترتیب به خوبی می­فهمید یک روش برای شما مناسب است یا خیر.

راحت باشید

برای مدیتیشن، نیاز نیست که حتماً روی زمین بنشینید و پاهایتان را روی هم قرار دهید(آن حالتی را که به طور کلیشه­‌ای از مدیتیشن می­دانیم). می­توانید روی صندلی، نیمکت یا هر جای دیگری که می­توانید برای چند دقیقه در آن جا راحت باشید انتخاب کنید. البته دقت کنید آنقدر راحت نباشد که باعث خمودگی و خواب­ آلودگی­‌تان گردد. حالتی را انتخاب کنید، بی ­آن که احساس سختی در نشستن یا تنش در بدن­تان داشته باشید، راحت بوده و هشیار باشید. اجازه دهید دست­ های‌تان به هر حالتی که به شکل طبیعی قرار گرفته است بماند.(نیازی نیست دست­‌ها را به شکل خاصی بگذارید).

مدیتیشن را کوتاه کنید

فقط یک لحظه طول می­کشد تا آگاهیِ ذهنی پیدا کنید. با جلسات کوتاه شروع کنید. سه تا پنج دقیقه برای شروع خوب است.

انتظارات‌ را کنار بگذارید

وقتی انتظار داریم که از مدیتیشن، به آرامش، تمرکز و نتیجه‌­ی مطلوب برسیم، ناامید خواهیم شد. وقتی هدفی داشته باشیم، نمی­توانیم تمرکز کنیم، زیرا مدام در حال ارزیابی خود، در جهت رسیدن به هدف­مان هستیم: “آیا هنوز آرامش ندارم؟” ، “الان چطور؟” ، “چرا احساس آرامشِ بیشتر نمی­کنم؟” اجازه بدهید جلسات مدیتیشن، همان چیزی که هست باشد.

سعی نکنید ذهن­تان را خالی کنید

همانطور که گفته شد؛ تلاش برای متوقف کردن افکار، بی فایده است. در عوض، وقتی افکار به ذهن می­ آیند، آن­ها را ببینید. نگرش خود را نسبت به آن­ها حفظ کنید. افکار را فقط به عنوان آن­چه که وجود دارد ببینید. بدون آنکه در آن­ها غرق شوید. اجازه دهید نفسِ شما موسیقی روی صحنه، و افکارتان، صدای تکان خوردنِ بی­قرارِ تماشاگران باشد. بدون آن که جلوی تکان خوردن آن­ها را بگیرید، به موسیقی برگردید.

سخت نگیرید

حضور آگاهانه یک وظیفه‌­ی سنگین یا پیگیری جدی نیست. یک لمس سبک است. اجازه دهید لبخند آرامی بر لب­هایتان بنشیند و لذت ببرید.

مدیتیشن را با یک همراه انجام دهید

در دوسال گذشته؛ من از انجام مدیتیشن با همسرم لذت می­بردم. جایی که ما در سکوت با هم می­نشستیم یا مدیتیشن هدایت­ شده(باراهنما) را دنبال می­کردیم. برخی از افراد، تمرین با یک همراه را معنادارتر می­دانند. هم­چنین همراه داشتن، تمرینات منظم و ارزیابی مفیدتری را به ارمغان می­آورد.

انتظار اینکه گاهی حوصله‌­ی انجام مدیتیشن نباشد را داشته باشید

ممکن است واقعاً بخواهید مدیتیشن کنید اما به هر دلیلی وقتی برای آن پیدا نمی­کنید و چطور می­توانم در روز، پنج دقیقه وقت برای مدیتیشن پیدا نکنم؟ از خودتان بپرسید. من هر روز زمان بیشتری را در اینستاگرام تلف می­کنم.

ممکن است مانعِ مدیتیشن، ایگوی شما باشد. «ایگو» در اینجا به معنای بخشی از خودمان است که در جهت حفظ هویت­مان و متمایز کردن ما از  هر آن­چه غیر ماست، تلاش می­کند. ایگو همیشه می­خواهد با تقسیم همه چیز در دنیا به “برای من” و ” برعلیه من”، خود را بزرگ کرده وگسترش دهد. این کار، تقلا و قضاوت، بخشی از خودمان است که تحت عنوان «من» می­شناسیم. در حالی که مدیتیشن، گسترش آگاهی و یک تمرینِ پربار و اغناکننده­‌ی روحی است. و این یک مرگ دردناک برای ایگو یا من است.

مدیتیشن نیازمند وقفه در فعالیت مداوم ذهنِ تحت تسلط ایگو است. و ایگو به راحتی تسلیم آن نمی­شود. بنابراین انتظار داشته باشید که بخشی از شما کمی مقاومت کند. احتمالاً دلایل زیادی وجود دارد که، چرا الان زمان مناسبی برای مدیتیشن نیست: ” بگذار ظرف­‌ها را بشورم”، “بذار فقط این ایمیل را ارسال کنم”، یا ” این تماس را بگیرم”.

سعی کنید هشیارانه، با بخشی از خودتان که به سمت مدیتیشن کشیده شده، همراه باشید. شاید بیش از هر چیز، یک تمرین مدیتیشن به شما امکان کشف «خود»ی عمیق‌­تر و واقعی­‌تر از ایگوی سطحی­‌تان بدهد. که ارتباط، عشق و آرامش را می­شناسد. از زمان­تان، برای آمدن به خانه‌­ی خودتان، یعنی: بدن، نفس، روح استفاده کنید.

ببینید وقتی از زاویه­‌ی دیگری به خودتان نزدیک می­شوید، چه اتفاقی می­افتد. به یاد داشته باشید که مدیتیشن، مهارت داشتن در آن نیست. رمز آن، مشاهده و یادگیری است. با خودتان مهربان باشید. جایی را در خودتان بیابید که از مدیتیشن یا هر چیز دیگری که بخشی از تجربه­‌ی شما است، متنفر نباشد.

درها را به سوی همه­‌ی تجربه ­هایتان باز کنید.